วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ: วันแห่งการเรียนรู้และความทรงจำอันยิ่งใหญ่

ในวันที่ 18 สิงหาคมของทุกปี เป็นวันที่คนไทยจะได้ร่วมรำลึกถึงพระอัจฉริยภาพอันยิ่งใหญ่ของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ผู้ทรงเป็น "พระบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย" และเป็นวันที่ประเทศไทยได้ตระหนักถึงความสำคัญของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในการพัฒนาประเทศอย่างแท้จริง

ต้นกำเนิดของวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติมาจากเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2411 ที่ตำบลหว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรปรากฏการณ์ สุริยุปราคาเต็มดวง ที่พระองค์ทรงคำนวณไว้ล่วงหน้าอย่างแม่นยำถึง 2 ปี ด้วยพระองค์เอง ซึ่งในยุคนั้นถือเป็นเรื่องที่น่าอัศจรรย์อย่างยิ่ง แสดงให้เห็นถึงพระปรีชาสามารถด้านดาราศาสตร์ที่ก้าวไกล และเป็นการยืนยันความรู้ทางวิทยาศาสตร์ด้วยการสังเกตการณ์จริง

แม้ว่าปรากฏการณ์ครั้งนั้นจะทำให้พระองค์ทรงประชวรด้วยไข้ป่าและสวรรคตในอีกไม่กี่เดือนต่อมา แต่พระราชวิสัยทัศน์ที่ทรงให้ความสำคัญกับวิทยาศาสตร์ก็ยังคงเป็นมรดกที่สืบทอดมาจนถึงทุกวันนี้ และจากเหตุการณ์สำคัญครั้งนั้นเอง ทำให้คณะรัฐมนตรีได้มีมติกำหนดให้วันที่ 18 สิงหาคมของทุกปีเป็น "วันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ" ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2525 เป็นต้นมา

ในปัจจุบัน ทุก ๆ ปีจะมีการจัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติขึ้นทั่วประเทศ เพื่อกระตุ้นให้เยาวชนและประชาชนทั่วไปหันมาสนใจในเรื่องของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมมากขึ้น โดยมีกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การจัดนิทรรศการ, การประกวดสิ่งประดิษฐ์, การทดลองทางวิทยาศาสตร์ และการแสดงผลงานวิจัย ซึ่งเป็นโอกาสที่เปิดกว้างให้ทุกคนได้เรียนรู้และสร้างสรรค์

การเฉลิมฉลองวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติจึงไม่ใช่เพียงแค่การรำลึกถึงเหตุการณ์ในอดีตเท่านั้น แต่ยังเป็นการเน้นย้ำถึงความสำคัญของการคิดอย่างมีเหตุผล, การตั้งคำถาม, และการแสวงหาความรู้ใหม่ ๆ อย่างไม่หยุดยั้ง ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญในการขับเคลื่อนสังคมให้ก้าวไปข้างหน้าอย่างยั่งยืน