เมนูอาหารผ่านการคัดเลือก ภายใต้โครงการส่งเสริมและพัฒนายกระดับอาหารถิ่น สู่มรดกทางวัฒนธรรมและอัตลักษณ์ความเป็นไทย (Thailand Best Local Food) "รสชาติ... ที่หายไป The Lost Taste” ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๖ โดยกรมส่งเสริมวัฒนธรรม (สวธ.) ร่วมกับนายกเหล่ากาชาดจังหวัด สภาวัฒนธรรมจังหวัด และสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด บูรณาการร่วมกันเพื่อค้นหาเมนูที่เสี่ยงใกล้สูญหาย มีประโยชน์ทางโภชนาการ และเป็นเมนูประจำแสดงอัตลักษณ์ของท้องถิ่น ซึ่งลำปาง มีอาหารที่ผ่านเกณฑ์คัดเลือก คือ ยำปลาแห้ง

"ยำปลาแห้ง" เป็นอาหารเหนือชนิดหนึ่ง ที่นิยมทำในงานประเพณีไหว้บรรพบุรุษ หรือที่คนเมืองเรียกว่ายำปู่ย่า เป็นอาหารพื้นบ้านที่ทำในงานบุญ งานบวชต่าง ๆ สูตรชาวเหนือจะให้รสชาติกลาง ๆ ซึ่งนำด้วยรสเค็มตามด้วยความเผ็ดร้อนของเครื่องเทศและสมุนไพรต่าง ๆ เมนูนี้เป็นอาหารประเภทน้ำมากกว่าซึ่งคำว่ายำในความหมายของชาวเหนือนั่นอาจจะแตกต่างจากความหมายของการทำอาหารในภาคอื่น ๆ
วัตถุดิบและเครื่องปรุง 
๑. ปลาแห้ง ๒ ตัว
๒. เกลือ ครึ่งช้อนชา
๓. ต้นหอม ๕ ต้น
๔. ผักไผ่ (ผักแพ้ว) ๕ ต้น
๕. ผักชี ๓ ต้น
๖. ก้อมก้อ (ตระกูลเดียวกับต้นแมงลัก) ๕ ต้น
๗. กะปิ ๑ ช้อนโต๊ะ
๘. พริกลาบ 
๙. สะระแหน่ ๕ ต้น
วิธีการขั้นตอนการปรุง/เคล็ดลับการปรุง
๑. ต้มปลาแห้งจนเปื่อย น้ำพอท่วม ให้ปลาสุกนุ่ม พักไว้ให้คลายความร้อน
๒. นำปลาแห้งที่ต้มสุก มาเลาะก้างออกเอาแต่เนื้อ ฉีกยุ่ย ๆ ทุบ ๆ พอแหลก
๓. นำน้ำต้มปลาแห้งตั้งไฟ ต้มจนเดือดอีกทีใส่กะปิหมกไฟ และพริกลาบตามชอบ คนให้เข้ากัน 
แล้วจึงใส่เนื้อปลาแห้ง
๔. ต้มจนเดือดอีกรอบ ใส่ผักที่เตรียมไว้ปรุงรสตามชอบ ปิดไฟ กินกับข้าวเหนียวร้อน ๆ

คุณประโยชน์คุณค่าด้านสุขภาพ/โภชนาการ/สมุนไพร
ยำปลาแห้งเป็นเมนูที่มีสมุนไพรหลายชนิด ช่วยในการปรับสมดุลของร่างกาย ลดความดันโลหิต และป้องกันโรคหัวใจ ลดระดับไขมันและคอลเลสเตอรอล ลดน้ำตาลในเลือด ช่วยขับลม หัวหอมมีรสฉุน ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ช่วยย่อยและเจริญอาหาร แก้บวมน้ำ แก้อาการอักเสบต่าง ๆ ขับพยาธิ ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น มีรสเผ็ดร้อน ทำให้ร้อนเลือดไหลเวียนดี ขับลมในลำไส้ 

ปลาแห้งเป็นปลาที่ชาวประมงจับมาจากเขื่อนกิ่วลม อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง นำมาทำปลาแห้ง 
และวางขาย ณ ตลาดบ้านสา อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นตลาดขายปลาที่มีชื่อเสียงของจังหวัดลำปาง

---------------------

ที่มา : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม, สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดลำปาง