จัดบ้านอย่างไรให้เหมาะกับผู้สูงอายุ เรื่องสำคัญที่ทุกครอบครัวควรเตรียมพร้อม

ประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และในปี พ.ศ. ๒๕๖๔ ที่กำลังจะถึงก็จะก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ สังคมที่กำลังจะเปลี่ยนไป ความใส่ใจที่ต้องเพิ่มมากขึ้น เพื่อให้ผู้สูงอายุภายในครอบครัวใช้บั้นปลายในชีวิตหลังเกษียณได้อย่างปลอดภัย สะดวกสบาย และมีความสุข การจัดบ้านให้เหมาะกับผู้สูงอายุ จึงเป็นอีกสาระสำคัญที่ทุกบ้านควรให้ความสำคัญ และเร่งดำเนินการ วันนี้เราจึงได้นำวิธีจัดบ้านสำหรับผู้สูงอายุมาฝากไว้เป็นไอเดีย จัดอย่างไรให้เหมาะสมและสามารถใช้งานพื้นที่ภายในบ้านให้เกิดประโยชน์สูงสุดบนพื้นฐานของความปลอดภัย
วิธีจัดและตกแต่งสภาพแวดล้อมของที่อยู่อาศัยให้เหมาะกับผู้สูงอายุ ไม่จำเป็นต้องสร้างบ้านใหม่ หรือรีโนเวทบ้านให้ต่างไปจากเดิม เพราะการทำเช่นนี้จะมาพร้อมกับการลงทุนที่ใช้เงินค่อนข้างมาก ซึ่งไม่ใช่ทุกบ้านที่จะมีกำลังทรัพย์มากพอ และยิ่งในเศรษฐกิจที่ชะลอตัวอย่างในปัจจุบันด้วยแล้ว ยิ่งทำให้การทำบ้านใหม่มีเงื่อนไขเพิ่มมากขึ้นไปอีก ซึ่งวิธีที่เราจะมาส่งต่อนั้น ไม่ว่าใครก็สามารถปรับปรุงบ้านสำหรับผู้สูงอายุได้ ให้ท่านได้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกสบาย และปลอดภัยภายในบ้านอันเป็นที่รักที่รายล้อมไปด้วยลูกหลาน สร้างทั้งความอบอุ่นและมีความสุข
    ๑. เพิ่มแสงสว่าง
ผู้สูงอายุจะมีอาการประสาทตา และดวงตาที่เริ่มเสื่อมสมรรถภาพ ความสามารถในการมองเห็นที่ด้อยลงกว่าสมัยหนุ่มสาว สาเหตุก็เดาได้ไม่ยากจากการใช้งานต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน ซึ่งจะเป็นมากหรือน้อยนั้นก็ขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้งานมาตลอดช่วงชีวิต ดังนั้นภายในบริเวณบ้านควรต้องเพิ่มแสงสว่างในบริเวณที่ผู้สูงอายุอาศัยอยู่เป็นประจำ รวมถึงบริเวณที่อาจเกิดอุบัติเหตุได้ อาทิ บันได ห้องน้ำ ประตู ระเบียงทางเดิน โดยที่การเพิ่มแสงสว่างนั้น ต้องเพิ่มอย่างเหมาะสมไม่สว่างจ้าจนเกินไป เพราะจะทำให้สายตาของผู้สูงอายุพร่ามัว ประสาทตาแย่ลงกว่าเดิม ที่สำคัญเมื่อเพิ่มแสงสว่างให้เพียงพออย่างเหมาะสมแล้ว ต้องไม่ลืมที่จะย้ายตำแหน่งสวิตช์ไปไว้ในตำแหน่งที่ผู้สูงอายุสามารถเปิดและปิดได้สะดวกด้วย 
    ๒. พื้นธรรมดาไม่ขัดมัน
ควรเลือกปูพื้นบ้านด้วยวัสดุที่เรียบ ไม่ลื่น หรือขรุขระ รวมถึงไม่ขัดมัน เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดการสะดุดหรือลื่นล้มในผู้สูงอายุ อุบัติเหตุอันดับหนึ่งที่มักเกิดในผู้สูงอายุของไทย
    ๓. ปรับปรุงห้องน้ำ
 ปรับปรุงห้องน้ำให้กั้นห้องเปียกกับห้องแห้งแยกจากกัน เพื่อป้องกันปัญหาการลื่นล้ม รวมถึงเลือกใช้วัสดุที่ไม่มันเงา มีพื้นห้องน้ำที่ราบเรียบ โถส้วมควรเปลี่ยนเป็นแบบชักโครกที่เหมือนการนั่งบนเก้าอี้ พร้อมติดตั้งอุปกรณ์สำหรับพยุงตัวเวลาลุกจากชักโครก เพิ่มสัญญาณเตือนเหตุฉุกเฉินขอความช่วยเหลือไว้ภายในห้องน้ำ สำหรับกรณีเกิดอุบัติเหตุ หรือเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด
    ๔. ติดตั้งราวบันได
 หากบันไดเดิมของที่บ้าน เป็นราวโล่ง ๆ ไม่มีราวบันได ควรรีบติดตั้งเพื่อความปลอดภัยระหว่างการใช้งาน บันไดในทุก ๆ ขั้น ต้องมีความสูงความยาวเดียวกัน สีไม่จัดจ้าน เรียบง่าย และไม่ควรปูพรม เพราะพรมนี้อาจทำให้ผู้ใช้งานสะดุด หรือลื่นล้มได้ 
    ๕. ห้องนอนที่อากาศถ่ายเท
ห้องนอนเป็นอีกห้องที่มีความสำคัญอยู่มิใช่น้อย ห้องที่เจ้าของห้องใช้เวลาอยู่ด้วยในแต่ละวันนานที่สุด จึงจำเป็นต้องจัดห้องให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก ไม่รกรุงรัง มีแสงสว่างที่เพียงพอ และควรติดตั้งราวจับสำหรับพยุงขณะลุกออกจากเตียงโดยเฉพาะ สิ่งเหล่านี้จะช่วยลดปัญหาอุบัติเหตุได้มากขึ้นเป็นกองเลยทีเดียว
นอกเหนือจากการจัดห้องเพื่อสร้างความปลอดภัยแล้ว ห้องนอนของผู้สูงอายุควรต้องมีความสะดวกสบาย เริ่มต้นจากจัดให้ห้องนอนอยู่ในชั้นที่ ๑ เพื่ออำนวยความสะดวกในการใช้ชีวิตประจำวันภายในบ้าน ลดปัญหาอุบัติเหตุ เพราะไม่ต้องขึ้นบันไดไปยังห้องนอนของตน
    ๖. สร้างมุมผ่อนคลาย
บ้านสำหรับผู้สูงอายุ ควรมีมุมพักผ่อนหย่อนใจ ที่จะสร้างความผ่อนคลายให้กับชีวิต อาทิ ศาลาริมน้ำ มุมสวนดอกไม้เล็ก ๆ สนามหญ้า หรือมุมต่าง ๆ ภายในบ้าน ควรมีมุมสันทนาการ ที่เสริมสร้างกิจกรรมสร้างรอยยิ้มและเสียงหัวเราะ ไม่ว่าจะเป็นการดูหนัง ฟังเพลง ออกกำลังกาย และอ่านหนังสือ
เห็นไหมว่าการปรับปรุง เปลี่ยนแปลง และจัดบ้านใหม่ไม่ใช่เรื่องยาก หรือเรื่องใหญ่ที่ต้องทุ่มทุนสร้าง และใช้เงินเยอะแยะมากมายเลย ตัดสินใจ พร้อมลงมือเปลี่ยนแปลงเท่าที่คุณสู้ไหว โดยใช้วิธีจากสาระความรู้ดี ๆ ที่เรานำมาฝากในวันนี้ เพื่อจัดบ้านสำหรับผู้สูงอายุได้อย่างเหมาะสม เรียนรู้ ปรับเปลี่ยน และนำมาประยุกต์ใช้เพื่อให้ผู้สูงอายุในครอบครัวของคุณใช้ชีวิตในบ้านได้อย่างสะดวกสบาย ปลอดภัย และมีความสุข

อ้างอิง: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
http://env.anamai.moph.go.th/ewtadmin/ewt/env/download/bkWeb/book/i002.pdf