วันทรัพย์สินทางปัญญาโลก (World Intellectual Property Day) ตรงกับวันที่ 26 เมษายนของทุกปี โดยเป็นวันที่จัดตั้งองค์การทรัพย์สินทางปัญญาแห่งโลก ซึ่งมีฐานะเป็นองค์กรระหว่างประเทศภายใต้องค์การสหประชาชาติขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2513 ต่อมาประเทศสมาชิกมีความเห็นตรงกันว่า เรื่องทรัพย์สินทางปัญญาเป็นเรื่องที่สำคัญ แต่ทว่าประชาชนทั่วไปยังขาดความรู้ และไม่ตระหนักถึงความสำคัญของการคุ้มครองสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา รวมไปถึงเรื่องการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาก็ทวีความรุนแรงมากขึ้น ทำให้มีการกำหนดวันทรัพย์สินทางปัญญาโลกขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2543 เพื่อรณรงค์ให้คนทั่วโลกตระหนักถึงความสำคัญของการคุ้มครองสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา

     ทรัพย์สินทางปัญญาคืออะไร

     ทรัพย์สินทางปัญญา หมายถึง ผลงานอันเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ ทรัพย์สินทางปัญญาเป็นทรัพย์สินอีกชนิดหนึ่ง นอกเหนือจากสังหาริมทรัพย์ คือ ทรัพย์สินที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ เช่น นาฬิกา รถยนต์ โต๊ะ ทรัพย์สินทางปัญญาแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

     1. ลิขสิทธิ์

     ลิขสิทธิ์ (Copyright) หมายถึง สิทธิแต่เพียงผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์ที่จะกระทำการใด ๆ กับงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทำขึ้น ไม่ว่างานดังกล่าวจะแสดงออกในรูปแบบอย่างใด โดยประเภทของงานอันมีลิขสิทธิ์ที่กฎหมายกำหนดไว้ ได้แก่

     1.1 วรรณกรรม (รวมถึงโปรแกรมคอมพิวเตอร์)

     1.2 นาฏกรรม

     1.3 ศิลปกรรม

     1.4 ดนตรีกรรม

     1.5 โสตทัศนวัสดุ

     1.6 ภาพยนตร์

     1.7 สิ่งบันทึกเสียง

     1.8 งานแพร่เสียงแพร่ภาพ

     1.9 งานอื่นใดในแผนกวรรณคดี แผนกวิทยาศาสตร์ หรือแผนกศิลปะ

     นอกจากนี้กฎหมายลิขสิทธิ์ยังให้ความคุ้มครองถึงสิทธิของนักแสดงด้วย ทั้งนี้การคุ้มครองลิขสิทธิ์ไม่ครอบคลุมถึงความคิด ขั้นตอน กรรมวิธี ระบบ วิธีใช้ วิธีทำงาน แนวความคิด หลักการ การค้นพบ ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์หรือคณิตศาสตร์

     2. ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม

     ทรัพย์สินทางอุตสาหกรรม (Industrial Property) หมายถึง ความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์ที่เกี่ยวกับสินค้าอุตสาหกรรมต่างๆ ความคิดสร้างสรรค์นี้อาจ เป็นความคิดในการประดิษฐ์คิดค้น ซึ่งอาจจะเป็นกระบวนการหรือเทคนิคในการผลิต ที่ได้ปรับปรุงหรือคิดค้นขึ้นใหม่ หรือการออกแบบผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมที่เป็นองค์ประกอบและรูปร่างของตัวผลิตภัณฑ์

แหล่งที่มา : ศูนย์วิทยบริการศาลยุติธรรมเฉลิมพระเกียรติ ห้องสมุดศาลยุติธรรม